زگیل چیست؟
زگيل، رشد غيرسرطاني پوست به علت عفونت ويروسي در پوست يا غشاهاي مخاطي است. ويروس هايي كه باعث وجود آمدن زگيل مي شوند مربوط به خانواده‌اي از ويروس ها به نام پاپيلوما ویروس هستند. ظاهر يك زگيل بستگي به محل پيدايش آن دارد. زگيل ها معمولاً به رنگ پوست بوده و در لمس زبر و ناصاف هستند اما گاهي هم مي توانند تيره يا صاف و هموار باشند.
انواع زگيل كدام است؟
زگيل ها انواع مختلفي دارند كه عبارتند از:
- زگيل هاي معمولي
- زگيل هاي كف پا
- زگيل هاي صاف
- زگيل هاي تناسلي
زگيل معمولي: اين نوع زگيل معمولاً اطراف ناخن، روي انگشتان و پشت دست بوجود مي آيد. اين نوع زگيل ها بيشتر در قسمت هايي كه در پوست دچار خراشيدگي شده است (مثلاً به دنبال جويدن ناخن ها يا كندن گوشه هاي ناخن) بوجود مي آيند.
زگيلهای پا: اين زگيل ها كه معمولاً در كف پا ايجاد مي شوند و به تعداد زياد و دسته دسته بوجود مي آيند زگيل هاي موزائيكي خوانده مي شوند. بيشتر زگيل هاي كف پا (برخلاف زگيل هاي معمولي) به سمت خارج پوست برجسته نمي شوند زيرا فشار حاصل از راه رفتن روي كف پا باعث صاف و پهن شدن آن ها شده و آن ها را به داخل پوست فشار مي دهد. در سطح اين نوع زگيل ها اكثراً نقاط سياهي ديده مي شود كه همان عروق خوني هستندكه تغذيه آن ها را به عهده دارند. زگيل هاي كف پا ممكن است دردناك باشند.
زگيل مسطح: اين زگيل ها از زگيل هاي ديگر كوچك تر بوده، سطحي هموارتر دارند و اكثراً به تعدا زياد ايجاد مي شوند. ممكن است هر جايي از بدن را درگير كنند ولي در كودكان بيشتر روي صورت بوجود مي آيند. اين زگيل ها بيشتر اوقات در نواحي رويش ريش در آقایان و در خانم ها روي ساق پا پيدا مي شوند. احتمالاً صدمه ديدن پوست هنگام تراشيدن موهاي آن ناحيه باعث اين پديده است.
زگيل تناسلي: اين زگيل ها مشكل شايع و نگران كننده اي در بالغين به شمار مي روند و اكثراً كوچك و صاف هستند ولي مي توانند باريك و بلند هم باشند. سطح آن ها نرم بوده و برخلاف بقيه زگيل ها زبر و پوسته پوسته نيستند. زگيل‌هاي تناسلي ممكن است، داخل مهبل يا گردن رحم در خانم ها، اطراف مقعد و يا داخل راست روده را گرفتار كنند. ويروس هايي كه عامل زگيل هاي تناسلي هستند به ندرت باعث زگيل هاي دست يا پا مي شوند ولي مي توانند باعث پديد آمدن زگيل هايي در دهان گردند. زگيل هاي تناسلي با سرطان هاي ناحيه تناسلي به خصوص در خانمها مرتبط مي باشند.
علت ابتلا به زگيل چيست؟
زگيل ها مي توانند از شخصي به شخص ديگر و گاهي به طور غير مستقيم از طريق وسايل آلوده منتقل شوند. از زمان اولين تماس با ويروس تا زماني كه زگيل آنقدر بزرگ شود كه با چشم قابل ديدن باشد معمولاً چندين ماه طول مي كشد. خطر ابتلا به زگيل هاي دست، پا و زگيل هاي صاف نسبتاًكم است و به نظر مي رسد كه زگيل هاي تناسلي بيشتر واگيردار باشند. بنابراين لازم است تدابيري به كار برده شوند كه از انتقال زگيل هاي تناسلي از بيمار به همسر یا شریک جنسی او جلوگيري شود.
برخي از مردم به علت ضعف ايمني اختصاصی نسبت به اين ويروس بيشتر به زگيل مبتلا مي شوند. همچنين بيماراني كه سيستم ايمني ضعيفي دارند مانند بیمارانی که پیوند کلیه انجام داده اند بيشتر مستعد عفونت با ويروس هاي زگيل هستند.
آيا زگيل بايد درمان شود؟
در كودكان، معمولاً زگيل بدون درمان و پس از طي چند ماه تا چند سال ناپديد مي شود. با اين حال، از آنجا كه احتمال سرایت زگيل به ساير نواحي بدن فرد مبتلا و يا انتقال آن به افراد ديگر وجود دارد، درمان زگيل منطقي به نظر مي رسد. بويژه هنگامي كه زگيل ها باعث ناراحتي يا درد شوند، درمان ضرورت مي يابد. در زگيل هاي تناسلي مزمن، احتمال ابتلا به سرطان پوستي تا حدودي افزايش مي يابد. تمامي خانم هاي مبتلا به زگيل تناسلي حتي پس از درمان بايد به طور منظم آزمون پاپ اسمير انجام دهند.
چگونه مي توان زگيل را درمان كرد؟
متخصص پوست بسته به سن بيمار و نوع زگيل درمان هاي متفاوتي را به كار مي برند. در بچه هاي كم سن و سال زگيل هاي معمولي را مي توان با استعمال روزانه تركيبات حاوي اسيد ساليسيليك ضعيف درمان نمود. معمولاً اين روش ناراحتي زيادي ايجاد نمي كند ولي ممكن است هفته ها طول بكشد تا نتايج قابل قبول بدست آيد. اگر زگيل دردناك و زخمي شود، درمان حداقل به طور موقت بايد متوقف گردد.
در بزرگسالان و بچه هاي با سن بالاتر، منجمد كردن با ازت مايع(کرایوتراپی) درمان انتخابي است. اين روش درماني خيلي دردناك نيست و پيدايش جوشگاه ناشي از آن نادر است. با اين حال تكرار اين درمان پس از يك تا سه هفته تا بهبودي كامل كليه زگيل ها معمولاً ضروري است. سوزاندن با برق (كوتر كردن) روش ديگري است كه زگيل طي يك نوبت در مطب برداشته مي شود. احتمال جوشگاه و درد طي اين روش بيشتر از منجمد كردن است.
درمان زگيل هاي كف پا مشكل است زيرا قسمت اعظم زگيل زير سطح پوست قرار دارد. روش هاي مختلف درمان آن عبارتند از: استفاده از چسب هاي اسيد ساليسيليك و استعمال مواد شيميايي ديگر، استفاده از روش هاي جراحي مثل ليزر يا انجماد. ممكن است لازم شود كه بيمار براي كاهش فشار روي زگيل ها كفش طبي بپوشد يا براي كاهش تعريق پا، دارو مصرف نمايد.
تعداد زگيل هاي صاف معمولاً بيشتر از آن است كه با روش هاي فوق الذكر درمان شوند. لذا بكار بردن روش هاي لايه برداري پوست با استفاده از استعمال شبانه ترتينوئين توصيه مي شود.
معمولاً درمان زگيل هاي تناسلي از همه مشكل تر است. در ابتدا جاي تمامي زگيل ها بايد مشخص شود. اين امر مستلزم معاينه مهبل، گردن رحم و رکتوم در خانم هاست. ممكن است درمان مرتب و مكرر در مطب و با استفاده از برخي اسيدها يا منجمد كردن لازم باشد. گاهي داروي «پودوفيلين» جهت اسعمال هفتگي توسط پزشک(متخصص پوست یا زنان) تجويز مي گردد. زگيل هاي تناسلي خيلي مقاوم يا خيلي بزرگ را بايد با يكي از روش هاي جراحي درمان كرد. همسر بيمار نيز بايد از نظر وجود زگيل هاي تناسلي معاينه شود. درمان زگيل هاي تناسلي گاهي بسيار مشكل است و حتي درمان متعدد و مكرر هم موفقيت آن را تضمين نمي كند. ليزر براي تخريب برخي از انواع زگيل ها به كار مي رود، ولي درمان با ليزر گران تر است. روش ديگر درمان زگيل، تزريق داروي ضدسرطاني به نام بلئومايسين بداخل هر زگيل است. البته تزريق آن دردناك بوده و گاهي عوارض جانبي ديگري نيزدارد. روش درماني ديگر ايمونوتراپي است و بوسيله آن سيستم دفاعي خود بدن جهت نابودي ويروس زگيل تقويت مي شود.
در درمان زگيل از روش هاي مختلف ايمووتراپي استفاده شده است. در يكي از اين روش ها ابتدا سيستم ايمني بدن بيمار را به يك ماده شيميايي خاص، حساس مي كنند. سپس اين ماده را با غلظت بر روي زگيل ها مي مالند بنحوي كه واكنش حساسيتي خفيفي در اطراف زگيل تحت درمان رخ دهد. اين واكنش آلرژيك مي تواند باعث ناپديد شدن زگيل ها شود. همچنين مي توان داروي «اينتروفرون»را به داخل زگيل تزريق كرد تا باعث تحريك و افزايش واكنش سيستم ايمني فرد و به دنبال آن، از بين رفتن زگيل مي شود. داروي ديگر كه اخيراً در درمان زگيل بخصوص زگيل هاي تناسلي با موفقيت به كار گرفته است "ایمی کیمود" مي باشد. اين دارو به صورت كرم بوده و برروي زگيل ماليده شده، با تحريك سيستم ايمني زگيل را از بين مي برد. هيچگاه خودسرانه اقدام به درمان زگيل هاي خود نكنيد. ممكن است نوع ديگري از ضايعات پوستي را با زگيل اشتباه بگيريد و براي بيماري وخيم تري به اشتباه درمان زگيل را به كار ببريد. در مورد تشخيص و تعيين راه صحيح درمان زگيل بايد به توصيه هاي متخصص پوست توجه كنيد.
بسياري از مردم اعتقاد دارند که درمان های عاميانه يا هيپنوتيزم در درمان زگل مؤثر مي باشند. از آن جايي كه زگيل ها بالاخص در كودكان ممكن است خودبخود ناپديد شوند، لذا تشخيص اين كه آيا درمان مؤثر بوده يا اينكه گذشت زمان موجب بهبودي خودبخود زگيل شده، مشكل است.
علت عود زگيل ها چيست؟
گاه زگيل هاي قديمي قبل از اينكه درمان شوند ويروس را به پوست نواحي اطراف گسترش داده اند.
بهترين راه محدود كردن اين اتفاق اين است كه زگيل هاي جديد را به همان سرعتي كه رشد مي كنند درمان كنيم تا آن ها فرصت كمتري براي پخش كردن ويروس به پوست اطراف داشته باشند. از سوي ديگر، هيچ روش درماني قطعي براي زگيل وجود ندارد و احتمال عود زگيل پس از هر نوع درمان وجود دارد. معاينه بوسيله پزشك متخصص مي تواند شما را از اينكه زگيل ها كاملاً درمان شده اند مطمئن كند.
